یکی از دلایل اصلی شکست کسب وکارهای جدید، نداشتن تجربه و شایستگیهای لازم در برخی از کارآفرینان است. محققان معتقدند افزایش همه جانبة دانش و توانمندیهای کارآفرین در سالهای اولیة شروع کسب وکار عاملی مهم در نجات کسب وکار اوست. بنابراین، برای کسانی که کسب وکاری جدید را شروع میکنند، حمایت مرشد فرصتی را برای رشد و توسعة دانش، ارتقای دستاوردهای یادگیری و مهارت های مختلف در زمینههای گوناگون فراهم میکند. شتابدهندههای کسب و کار نقش میتوانند این نقش را برای یک استارتآپ ایفا کنند.
شتابدهندهها در مراحل اولیه، از کمپانیهای در حال رشد با ارائهی دورههای آموزشی، منتورینگ و تسهیلات مالی حمایت میکنند. استارتاپها برای یک بازهی زمانی مشخص و به عنوان گروهی از شرکتها، وارد شتابدهندهها میشوند. بستر و تجربهی شتابدهنده، فرآیند آموزش فشرده، سریع و همهجانبه است که هدف آن، تسریع چرخهی زندگی شرکتهای جوان و نوآور و فشردهکردن سالها «ارزشِ آموزش در کار» تنها در چند ماه است.
روش کار
روش کار شتابدهندهها ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد، اما عموما چهار مرحله را طی میکنند. مرحله نخست «انتخاب اولیه» است. در این مرحله هر شتابدهنده با فراخوان عمومی به دنبال انتخاب استارتآپهای با ظرفیت بالا برای آمادهسازی میگردد که معمولا یک تا سه ماه طول میکشد. این انتخاب ممکن است توسط مدیران با همکاری مربیان صورت بگیرد. مرحله دوم «آمادهسازی» است که بسته به نوع فعالیت استارتآپها ممکن است متفاوت باشد. با کمک شتابدهنده (دورههای آموزشی و راهنمایی مربیان) استارت آپها با مفاهیم ابتدایی کسبوکار، قراردادها و روشهای رشد آشنا میشوند. با تکیه بر امکانات مالی و منابع انسانی که شتابدهنده در اختیار تیمها میگذارد، ساختار استارتآپها بهبود یافته و از میان آنها تیمهای مستعدتر که رشد بهتری داشتهاند برای مرحله بعدی انتخاب میشوند. در این مرحله که به آن «دوره شتاب» میگویند، استارت آپهای باقیمانده با دریافت مبلغی (بین پنج تا ۲۰ هزار دلار معادل ۲۰ تا ۸۰ میلیون تومان) درصدی از سهام خود را به شتابدهنده میدهند (این سهام معمولا بین ۵ تا ۲۰ درصد است). در دوره شتاب، استارتآپ قرار است به مرحله معرفی برسد و بتواند وارد بازار شود. برای تجاریسازی ایده معمولا یک دوره چهار تا ۹ ماهه نیاز است. مرحله نهایی «معرفی به سرمایهگذار» است که در اصطلاح به آن «روز نمایش» (Demo Day) میگویند. در این روز استارتآپهایی که دوره شتاب خود را به پایان رساندهاند، کسبوکارشان را به سرمایهگذار ارائه میکنند و در صورت موفقیت، اعتبارهای میلیاردی جذب خواهند کرد تا بتوانند استارتآپ خود را به شرکتی بزرگ تبدیل کنند
شراکت هم در موفقیت و هم در شکست که این امر در قالب یک مدل همکاری مشخص شامل تقسیم سهام میان کارآفرینان و شتابدهنده در ازای آورده های نقدی و غیرنقدی دو طرف عملیاتی میشود. برای نمونه دریافت درصد کمی از سهام توسط شتابدهنده در ازای سرمایه نقدی و غیرنقدی که ارائه مینماید. لازم است دقت شود که میزان سهامی که شتابدهنده دریافت میکند نباید آنقدر زیاد باشد که کنترل کسب و کار را از کارآفرین بگیرد و یا جایی را برای ورود سرمایه گذاران بعدی در آینده باقی نگذارد.
شتابدهنده استارتآپ در ایران
در سالهای اخیر در ایران نیز مانند سایر نقاط جهان استارت آپ رو به رشد و ازدیاد است. شتابدهنده استارت آپ در ایران هنوز بسیار جوان است. این مفهوم از سال ۱۳۹۳ در کشورمان شناخته شد. چند شرکت شتابدهنده تأسیسشده و تا به امروز مشغول فعالیت و حمایت از استارتآپها هستند و توانستهاند به بازار کسبوکار رونق بدهند.
ما شاهد شکلگیری اکوسیستم استارت آپی ایران هستیم که بازیگران مختلفی در آن ایفای نقش میکنند انتخاب یک شتابدهنده استارت آپ که فرهنگ حاکم بر آن با معیارهای ما هماهنگی داشته باشد بسیار مهم است و کارآفرینان باید این نکته مهم را مدنظر داشته باشند که در انتخاب شتابدهنده بسیار دقت کنند.