در اقتصاد غير رسمي، ديگر انسان براي ديگران كار نميكند، بلكه براي خود كار مي كند و آزادي عمل و اختيار فراواني برايش محفوظ است. از آن جايي كه در توسعه صنعتي، گروههاي با نفوذ كوشيدهاند تا به هر طريق اين استنباط را براي افراد بشر به وجود آورند كه براي ادامه حيات راهي جز استخدام و اجير شدن وجود ندارد، يا كار براي خود بسيار مشكل اس، بايد اين توهم را در هم بشكنيم و به اين باور برسيم كه ايجاد نظمي نوين تنها از طریق خويشتن كاري ایجاد خواهد شد. در خويشتن كاري انسان با طبيعت هماهنگي بسيار دارد، از استقلال كاري برخوردار است، و تأكيدش قبل از آن كه بر توفيقات ظاهري و خارجي باشد بر موفقيتهاي دروني است. در خويشتن كاري فناوري ساده است و در مقياس كوچك جايگزين فناوري پيچيده و غول آساي امروزين خواهد شد و اقتصاد بخشي و منطقه اي جاي اقتصاد جهاني را خواهد گرفت.
بسیاری از مردم بر این باورند که اقتصاد وسیلهای است که صرفا دولتها در جهت پایدار نمودن و پیشرفت وضعیت معیشتی از آن استفاده میکنند. اما حقیقت این است که اقتصاد وسیله ای برای تمام کسب و کارها و حتی زندگیهای شخصی به حساب میآید. رونالد کواز[۱] برنده ی نوبل اقتصاد اعتقاد دارد: “میزان جدایی اقتصاد از کسب و کار ها و زندگی اشخاص بسیار شدید و تأسف بار است.”
آقای اندرو برک (Andrew Burke)، رئیس مدرسه ی بیزینس تیرینیتی، که علم خود را در راستای تحقیق دربارهی فریلنسینگ و گیگ اکونومی متمرکز نموده، پژوهش ارزشمندی را با موضوع تفاوتهای فریلنسر ها و کارمندان تمام وقت انجام داده است. آقای برک در این تحقیق با مدیران ارشد ۲۳ کسب و کار مختلف، که ارتباط نردیکی با فریلنسینگ داشتند، مصاحبه نموده و به نتایج جالب توجهی دست پیدا کرده است. از خروجیهای تحقیق ایشان، میتوان به تأثیر فریلنسر ها در کسب و کارها و مقایسه ی این تأثیرات با کارمندان تمام وقت اشاره نمود. به صورت خلاصه، کاهش هزینه های ریسک و نوآوری، افزایش تمرکز مدیریت و کارمندان بر هسته اصلی کسب و کار، بهره گیری از مهارت هایی که در داخل سازمان یافت نمی شدند و افزایش انعطاف پذیری و چابکی از جمله تأثیرات فریلنسرها بر شرکتهاست.
آمار و ارقام
شرکت دیلویت، از بزرگترین شرکتهای حسابرسی جهان، در جدیدترین گزارش خود از دنیای کسبوکار اعلام کرد شغلهای ساختارشکن و جدید همچون فریلنسری و کارهای قراردادی و کارمندان اقتصاد گیگ را در مسیر تبدیل به بدنهی اصلی دنیای اشتغال قرار دارند. بهعلاوه، شغلهای استخدامی مبتنیبر مهارت، کاهش تقاضا را در سالهای اخیر تجربه کردهاند.
آمارها نشان میدهد تا پایان سال ۲۰۲۰، تعداد افراد خوداشتغال در آمریکا به ۴۲ میلیون نفر خواهد رسید. در آماری دیگر، جامعهی فریلنسرها بیشترین نرخ رشد را در میان نیروی انسانی بریتانیا از آنِ خود کردهاند. بسیاری از سازمانها نیز برای انجام وظایف حرفهای خود، از روند جدید در بهکارگیری نیروی انسانی بهره میبرند.
گزارش دیلویت با نظرسنجی از ۱۰ هزار نفر در ۱۱۹ کشور جهان نوشته شد که ۳۳ درصد از پاسخدهندگان گفتند در سازمان خود از قراردادهای کاری جدید برای بخش IT استفاده میکنند. همچنین، ۲۵ درصد برای کارهای عملیاتی و ۱۵ درصد برای بازاریابی و ۱۵ درصد نیز برای تحقیقوتوسعه از نیروی انسانی حرفهایتر بهره میبرند.
دیلویت در بخشی دیگر از گزارش خود به شبکههای استعدادی درحالرشد اشاره میکند. همین شرکت برنامهای بهنام Pixel اجرا میکند که به سازمانها امکان میدهد ایدههای خود را ازطریق جمعسپاری و پیداکردن نیروی انسانی گیگ با استعداد خاص مدنظر اجرا کنند.
در بخش دیگری از گزارش، به سرمایهگذاری کامل روی استخدام نیروهای فریلنس یا قراردادی پرداخته شد. ۴۲ درصد از شرکتکنندگان اعتقاد داشتند چنین رویکردی حتما باید اجرا شود. کارشناسان دیلویت اعتقاد دارند این شرکتها روند جدید را حیاتی میدانند و تصور میکنند فرصتها با سرعت زیادی ایجاد میشوند و نباید از روند موجود عقب ماند. البته، تنها ۲۸ درصد از شرکتها برای چنین تغییری آماده و تنها ۸ درصد زیرساختهای داخلی برای مدیریت نیروی کار مدرن را ایجاد کرده بودند. گفتنی است اکثر شرکتها هنوز فرایندهای داخلی همچون ابزارهای ارتباطی و امنیتی لازم برای کوچ به نیروی انسانی جدید را توسعه ندادهاند.
دلایل رشد بازار آزادکاری:
- جذابیتهای ذاتی فریلنسر بودن!
خودِ شیوهی کاری فریلنسینگ یکی از بزرگترین دلایل جلب نظر مردم به این حوزه است. اینکه شما میتوانید خودتان زمانتان را مدیریت کنید, عملاً رئیس خودتان هستید، لازم نیست ساعتها وقت خودتان را در ترافیک هدر بدهید و … باعث میشود که نظر مردم به این شیوهی کاری جلب شود.
- افزایش نفوذ فناوری اطلاعات و زیرساختهای مربوط
تقریباً تمام حوزههای کاری به عنوان یک فریلنسر یا مستقیماً به فناوری اطلاعات مربوط میشوند (مثل برنامه نویسی, طراحی گرافیک و …) یا اینکه برای انجامشان لازم است از بسترهای ایجاد شده توسط فناوری اطلاعات استفاده کرد. در حقیقت ریل حرکت قطار فریلنسینگ فناوری اطلاعات است.
توسعهی اینترنت و فنآوری اطلاعات، از دو طریق بر توسعهی اقتصاد فریلنسری تاثیر داشته است:
- تکنولوژیهای ارتباطی، فرصت کار از راه دور و ارسال و دریافت پروژهها به صورت غیرحضوری را افزایش داده و از این طریق، ظرفیت انجام کار افزایش یافته است.
- با توسعهی تکنولوژی اطلاعات، دهها فعالیت جدید مانند خدمات امنیت وب، طراحی وب و توسعه اپلیکیشنها، شکل گرفتهاند که در ذات خود، استعداد و پتانسیل زیادی برای کار فریلنسری دارند
شاید در تعریف فریلنسر حرفی از دورکاری به میان نیامده باشد ولی در عمل این دو مفهوم ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. با توسعهی مشاغل مربوط به رایانهها و افزایش تعداد مشاغلی که امکان کار با رایانه برایشان فراهم شده است, امکان دورکاری برای افراد بیشتری محیا شده است. امروزه بسیاری از افراد تنها با داشتن یک لپتاپ میتوانند از داخل منزل، در مسافرت و حتی از داخل محل کار رسمی و تمام وقتشان! به عنوان فریلنسر با کارفرماهای مختلف کار کنند و از این راه کسب درآمد داشته باشند.
- مشکلات و ناکارآمدی شیوههای کاری دیگر
شیوههای دیگر کاری مثل: کارمند بودن و … ناکارآمد هستند. خیلی اوقات ظالمانه بودن هم کنار این ناکارآمدی قرار میگیرد و اوضاعرا از این هم بدتر میکند. کارفرماها فکر میکنند که چون به کارگر یا کارمندشان حقوق میدهند و محل کارشان را فراهم کردهاند مالک جسم و روان آنها هستند. در بسیاری از کارگاهها همواره سایهی اخراج و تعدیل نیرو بر سر کارکنان سنگینی میکند. مشکلاتی که از اساس در فریلنسینگ وجود ندارند. البته کارکردن به عنوان فریلنسر همیشه هم انقدر خوب نیست.
[۱] Ronald Coase